Cursus Luisteren naar Muziek, najaar 2024
De luistercursus najaar 2024 bestaat uit 8 bijeenkomsten. Naast een (woensdag) ochtendcursus (van 10:00 – 12:00 uur) wordt ook een middagcursus (van 14:00 – 16:00 uur) gegeven.
Programma
1: 25-09 2024: Een instrument: De altviool 1
2: 02-10 2024: Een instrument: De altviool 2
pauzeweek
3: 16-10–2024: Een instrument: De altviool 3
4:23-10-2024: Een componist: Sjostakovitsj 1
pauzeweek
5: 06-11-2024: Een Componist: Sjostakovitsj 2
6: 13-11–2024: Een Componist: Sjostakovitsj 3
pauzeweek
7: 27-11–2024: Een werk: Die Schöpfung van Joseph Haydn 1
8: 04-12–2024: Een werk: Die Schöpfung van Joseph Haydn 2
Plaats
De Bosduivel, Zaal 3, Joanneslaan 4, 6564 AH Heilig Landstichting. Parkeren kan op het parkeerterrein rechts van De Bosduivel aan de Johanneslaan nr. 2. Daar bevindt zich ook de hoofdingang.
Tijden
De cursussen worden steeds op een woensdag gegeven.
* De ochtendcursus loopt van 10:00 tot 12:00 uur,
* De middagcursus loopt van 14:00 tot 16:00 uur.
Aanmelden
Per mail: klik op Gerard op het Veld, Per telefoon: 06-42 34 82 91 (ook op Whattsapp en Signal).
De kosten voor de cursus volgen later.
Over Gerard op het Veld, cursusleider
Al sinds 2010 organiseert Gerard luistercursussen. Hij is afgestudeerd in de Muziekwetenschappen en werkt als muziekrecensent bij de Gelderlander. Daarnaast is hij bestuurslid voor artistieke zaken bij de ‘Nijmeegse Stichting voor Kamermuziek ‘en bestuurslid voor concertprogramma’s bij de ‘Vrienden van de Vereeniging’.
Toelichting
1. Een instrument: de altviool Hoe voorkom je dat je viool gestolen wordt? Doe hem in een altvioolkist.
Dit is een van de vele grappen die over de altviool worden gemaakt. En dit is nog niet eens de flauwste. Hoe het ook zij, het geeft in ieder geval aan dat de altviool in de ogen van velen duidelijk minder sexy is dan goudhaantje de viool. Maar of dat terecht is? Nee natuurlijk. Dat wordt in drie cursussen aangetoond. Het geluid van de altviool is warmer, donkerder, melancholischer dan dat van de viool. Er is één nadeel: het geluid is minder pregnant en legt het in de hoogte af tegen de viool en in de laagte tegen de cello. Maar je kunt het ook omdraaien: de altviool kan lager dan de viool en hoger dan de cello. Bovendien is het geluid specifiek en onmisbaar in ensemblespel.
Nogal wat componisten blijken gevoelig (geweest) voor de specifieke klank van de altviool. Naast solowerken zijn er altvioolsonates. En in strijktrio’s, kwartetten, kwintetten en sextetten is hij altijd onmisbaar. Met als muzikale bekroning de altvioolconcerten, van de Barok tot heden.
Hoezo niet sexy?
Dit fragment komt uit“Het tumult van de tijd”, een roman van Julian Barnes uit 2016 over Sjostakovitsj. Hieruit blijkt hoezeer het leven van deze componist werd beheerst door zijn angst voor de gruwelijke Stalin-dictatuur. Dit heeft zijn weerslag in zijn composities. Er is nauwelijks een componist te vinden wiens werk zozeer met zijn levenservaringen is verbonden als Sjostakovitsj. Of het moest Gustav Mahler zijn, niet zo toevallig een componist die hij zeer bewonderde.
In drie cursussen wordt een beeld geschetst van de muzikale en geestelijke ontwikkeling van een componist die veel mensen om verschillende redenen aanspreekt, Kennis van zijn leven maakt zijn muziek ongetwijfeld nog begrijpelijker dan hij al van zichzelf al is.
3. 
Een werk: Die Schöpfung van Joseph Haydn (2 cursussen)
Toen Haydn Die Schöpfung voltooide, was hij in Europa de beroemdste componist van zijn tijd. Tijdens zijn verblijf in Engeland maakte hij kennis met Händels oratoria. Deze muzikale ervaring had een grote invloed op zijn late werk. Met name Händels oratorium, Israel in Egypt maakte grote indruk op hem en betekende voor hem de prikkel om Die Schöpfung te componeren
Er zijn weinig werken van religieuze aard die vrolijker zijn dan dit oratorium. Het is een diepgaande uitdrukking van Haydns optimistische en zelfverzekerde geloof, en van zijn geloof in het vermogen van muziek om de luisteraar te verheffen en te inspireren.
In reactie op een brief van een bewonderaar schreef Haydn dat een geheime stem hem het volgende had ingefluisterd: ‘Er zijn op deze wereld zo weinig gelukkige en tevreden mensen. Overal worden ze achtervolgd door verdriet en ellende. Misschien wordt jouw werk wel een bron waarin de mens die gebukt gaat onder zorg en zware arbeid, heel even rust en vrede kan vinden.”