1. Het Orpheus-thema in de muziek (2 cursussen)

Het thema van Orpheus is steeds weer een populair onderwerp geweest voor klassieke componisten en is gebruikt in verschillende vormen, zoals opera’s, balletten, liederen en koorwerken.

Orpheus en zijn lier, die het symbool is geworden van de muziek, wist niet alleen mens en dier te betoveren met zijn gezang, maar zelfs de ongenaakbare goden van de onderwereld, als hij probeert om zijn grote geliefde Eurydice terug te halen uit de dood. Maar al beschikte Orpheus over deze goddelijke gave, hij is ook een zwak mens, want hij wordt het slachtoffer van zijn eigen hartstocht en twijfel. De tragiek is dat hij zijn grote geliefde opnieuw verliest. Per slot van rekening is hij niet alleen half god, maar ook half mens.

De beroemdste compositie die over dit thema gaat, is L’Orfeo van Monteverdi. Dit meesterwerk wordt beschouwd als de allereerste echte opera. Hiermee wordt de Renaissance verlaten en de Barok ingeluid.

De tweede componist die meestelijk geïnspireerd is door ditzelfde thema is Christof Willibald von Gluck. Meer dan 150 jaar na Monteverdi componeert ook hij een opera getiteld Orfeo ed Euridice. Wie kent daaruit niet de beroemde aria waarin Orpheus weent om de dood van Eurydice?

Ook in de 20e eeuw blijft het Orpheus-thema componisten aanspreken, zoals Igor Stravinsky, die de muziek schreef bij het ballet Orpheus uit 1947.

2. Franz Schubert (4 cursussen – in het najaar volgen nog 2)

“Mozart en Beethoven zijn genieën, Schubert is een wonder.” Deze uitspraak is van de internationaal bekende Schubert-specialist Brian Newbould. Hiermee typeert hij het fenomeen Schubert kort en krachtig. Tijdens zijn veel te korte leven was Schubert vooral
bekend in kleine kring. Hij maakte deel uit van een groep vrienden die hem op handen droegen en heel goed in de gaten hadden dat zij met een heel bijzonder iemand te maken hadden. Maar de roem bleef beperkt tot Wenen. Goethe, die toch echt wel belangstelling had voor muziek, heeft nooit gereageerd op de liederen – nota bene op tekst van zijn eigen gedichten – die Schubert naar hem toestuurde.

Vandaag de dag behoort Schubert tot de allergrootste componisten ooit en wordt zijn muziek over de hele wereld uitgevoerd. Tijd dus om aan hem uitgebreid aandacht te geven. Hiervoor kan probleemlos worden geput uit een schat aan kamermuziekwerken, pianowerken, liederen, symfonieën en koorwerken die hij in zijn al korte leven schreef. Met name de composities die hij aan het eind van zijn leven in een bezeten tempo componeerde, behoren tot de toppen in hun genre.

3. Passie- en Paasmuziek (2 cursussen)

Aangezien de twee laatste cursussen vlak voor en vlak na Pasen vallen,  biedt dat een geweldige  gelegenheid om aandacht te besteden aan twee qua sfeer geheel verschillende vormen van muziek. In de Passieweek is het vooral droefheid, na Pasen vreugde en blijdschap.

In de passieweek wordt deze keer geen keuze gemaakt uit een van de passies. Er wordt deze aandacht besteden aan een van de zeven boetepsalmen van David, namelijk psalm 51, waarin deze God om medelijden smeekt: Miserere nobis. Deze smeekbede heeft vele componisten weten te inspireren tot prachtige composities. Met name in de Renaissance en in de Barokperiode zijn hiervan prachtige voorbeelden te vinden.

In scherp contrast hiermee wordt in de vreugdevolle week na Pasen probleemloos een keuze gemaakt uit Bach, Händel, Mozart, Rimsky-Korsakoff, Vaughan Williams en Tavener.