Op 10 april kwamen zo’n 45 mensen in de Bosduivel bij elkaar om na en mee te denken over een burgerinitiatief op gebied van energie. Het werd een informatieve avond waarin drie gastsprekers inleidingen gaven over isoleren (Jan van de Veerdonk), collectief inkopen (Stef Mientki) en opzetten van energiecollectieven (Sible Schöne). Bovendien was de gemeente Berg en Dal (Erik Zweers) vertegenwoordigd om mee te denken over de rol die de gemeente in dit initiatief zou kunnen spelen.
Na de inleidingen werden op vier tafels, ieder met een eigen thema, geanimeerde discussies gevoerd en kreeg iedereen de mogelijkheid zijn of haar prioriteiten naar voren te brengen.
De inleidingen (klik op de titel voor een hand-out van de presentatie)
– Isoleren, Jan van de Veerdonk
– Collectief inkopen, Stef Mientki
– Lokale energietransitie, Sible Schöne
De discussieronde
Rond tien uur gaven de vier discussietafels een korte samenvatting van de gesprekken. Jan van de Veerdonk vond het opmerkelijk dat er al veel mensen bezig zijn met isoleren, maar dat er ook veel mensen zitten met vragen over hoe het isolatieproces aan te aanpakken. Hij houdt een indringend pleidooi om vooral te beginnen met het in beeld krijgen van het isolatie- en ventilatieprobleem in huis. “Het geeft ons al veel handvaten als je ervoor zorgt dat je de goede en slechte ‘warmtepunten’ kent,” volgens Jan. Dus: meten is weten en anders moet je niet aan isoleren beginnen.
Tiny Wigman vatte de discussies aan de tafel met Stef Mientki samen. De honger naar meer informatie en de vraag hoe we een en ander collectief moeten gaan aanpakken was het belangrijkste gespreksonderwerp. De groep kwam tot dezelfde conclusie als de eerste tafel, namelijk dat we collectief zouden moeten beginnen met meten. Hoe het moet weten we nog niet, maar de energie-coaches en de gemeente Berg en Dal zouden gezamenlijk de eerste stap moeten zetten. Het is wel van belang dat er mensen zijn die er hun schouders onder willen zetten, want alleen de Werkgroep Duurzaamheid gaat dat niet lukken.
Sible Schöne rapporteerde van de tafel rond het thema burgerinitiatief. “De groep aan de tafel had al buitengewoon veel gedaan aan verduurzaming van woningen en de vraag die als eerste op tafel kwam was hoe er verder gedaan kon worden in de wijk en met de energietransitie.” Als eerste kwam het idee naar voren om een eigen energiebedrijf te starten. Het andere idee was om te kijken naar een collectief warmtenet met lage temperaturen van rond 15 oC. en individuele warmtepompen. De conclusie was dat het de moeite waard is om met elkaar door te denken over beide ideeën.
Erik Zweers van de gemeente Berg en Dal liet het woord aan Lies van Campen. Zij vatte het gesprek kort samen met: “Er is een heleboel informatie aan de orde gekomen. Maar de kern van het gesprek was dat als we iets samen willen doen, dan is dat het tegengaan van overbelasting, of overvraag van het elektriciteitsnet.”
Als we steeds meer zonnepanelen aanleggen, warmtepompen en elektrische auto’s aanschaffen dan kun je erop wachten dat ook in ons dorp het elektriciteitsnet overbelast zal raken. Om die overbelasting tegen te gaan zouden we nu al moeten onderzoeken, hoe we de huidige energieconsumptie en -productie op een goede manier kunnen gebruiken en met elkaar kunnen delen.
De gemeente heeft op veel gebieden aangegeven dat zij ons willen helpen, met onderzoek, subsidies, (voor)financiering, garantiestelling, gunstige leningen, kennis en deskundigheid. “Maar het initiatief moet wel van ons komen.”
De prioriteiten
Aan elke tafel waren een of meerdere mensen die aangaven verder bij de ontwikkelingen betrokken te willen blijven. In de pauze en ook na afloop werd nog druk gediscussieerd en tekenden de prioriteiten van een energiecollectief zich af. De gezamenlijke meetservice en de opslag van elektrische energie scoorden het hoogst. De tabel geeft een overzicht van de prioriteitenvolgorde (de getallen staan voor het aantal malen dat betreffende prioriteit als zodanig werd aangegeven door de deelnemers)
- Gezamenlijke meetservice (blowertest, warmtebeeld): 23
- Gezamenlijke opslag van elektrische energie (buurtbatterij of waterstof): 21
- Oprichten van een energie’bedrijf’ (productie, delen, opslag van elektriciteit): 16
- Collectieve inkoop van warmtepompen, etc: 15
- Organiseren van regelmatige avonden 10
- Collectieve inkoop van isolatiematerialen, HR-glas: 6
- Gezamenlijke productie van elektrische energie: 5
- Oprichten energiecorporatie: 5
- Aansluiten bij een bestaande energiecorporatie: 4
- Ontwikkeling en aanleg van een of meerdere warmtenetten: 3
- Collectieve inkoop van zonnepanelen: 2
De mensen
Het is nu van belang om het enthousiaste vlammetje verder aan te wakkeren. Een goed idee, geopperd door Han van Wijk was om op korte termijn de vergadering van de Werkgroep Duurzaamheid bijeen te roepen en daar ook een aantal deelnemers aan de avond bij te betrekken.
De mensen die op de avond zelf al hebben aangegeven bij de verschillende thema’s betrokken te willen blijven zijn:
Coördinatie, inkoopcontracten, organisatie: Han van Wijk
Starters, Isolatie, meten: Paul Campman
Doorstarters, Inkoop, energie delen: Tiny Wigman
Collectief, LT-warmtenet, energiebedrijf: Hendrik Reynvaan, Pieter Smit, Teun Struycken
Rol Gemeente: Lies van Campen, Stefan van Gogswaardt