Hoe voorkom je dat je viool gestolen wordt? Doe hem in een altvioolkist.

Dit is een van de vele grappen die over de altviool worden gemaakt. En dit is nog niet eens de flauwste. Hoe het ook zij, het geeft in ieder geval aan dat de altviool in de ogen van velen duidelijk minder sexy is dan goudhaantje de viool. Maar of dat terecht is? Nee natuurlijk. Dat wordt in drie cursussen aangetoond. Het geluid van de altviool is warmer, donkerder, melancholischer dan dat van de viool. Er is één nadeel: het geluid is minder pregnant en legt het in de hoogte af tegen de viool en in de laagte tegen de cello. Maar je kunt het ook omdraaien: de altviool kan lager dan de viool en hoger dan de cello. Bovendien is het geluid specifiek en onmisbaar in ensemblespel.

Nogal wat componisten blijken gevoelig (geweest) voor de specifieke klank van de altviool. Naast solowerken zijn er altvioolsonates. En in strijktrio’s, kwartetten, kwintetten en sextetten is hij altijd onmisbaar. Met als muzikale bekroning de altvioolconcerten, van de Barok tot heden.

Hoezo niet sexy?

3. Een werk: Die Schöpfung van Joseph Haydn (2 cursussen)

Toen Haydn Die Schöpfung voltooide, was hij in Europa de beroemdste componist van zijn tijd. Tijdens zijn verblijf in Engeland maakte hij kennis met Händels oratoria. Deze muzikale ervaring had een grote invloed op zijn late werk. Met name Händels oratorium, Israel in Egypt maakte grote indruk op hem en betekende voor hem de prikkel om Die Schöpfung te componeren

Er zijn weinig werken van religieuze aard die vrolijker zijn dan dit oratorium. Het is een diepgaande uitdrukking van Haydns optimistische en zelfverzekerde geloof, en van zijn geloof in het vermogen van muziek om de luisteraar te verheffen en te inspireren.

In reactie op een brief van een bewonderaar schreef Haydn dat een geheime stem hem het volgende had ingefluisterd: ‘Er zijn op deze wereld zo weinig gelukkige en tevreden mensen. Overal worden ze achtervolgd door verdriet en ellende. Misschien wordt jouw werk wel een bron waarin de mens die gebukt gaat onder zorg en zware arbeid, heel even rust en vrede kan vinden.”